KINH NGHIỆM NUÔI SIÊU SÂU-SÂU GẠO.

11/04/2012 Siêu sâu hay còn được gọi là sâu gạo, khi trưởng thành, chúng dài khoảng 6-8cm. Loài sâu này rất dễ nuôi, sống rất lâu và không cần sự bảo quản kỹ. Siêu sâu là thức ăn khoái khẩu và bổ dưỡng của nhiều loại chim ăn sâu cũng như một số loài cá cảnh. Nuôi sâu gạo chi phí đầu tư ban đầu, chi phí thức ăn hàng ngày không đáng kể. Sau thời gian nuôi khoảng 2 tháng là bà con có thể xuất bán. Giá bán tại nhà một kg là 250 nghìn đồng. Như vậy, nếu nuôi với số lượng nhiều, nuôi sâu cũng có thể mang lại nguồn thu nhập đáng kể.                                                                                                 Siêu sâu( sâu gạo) Ông Nguyễn Văn Dân ở thị xã Bỉm Sơn, Thanh Hóa đã có 4 năm kinh nghiệm nuôi sâu gạo. Nghề nuôi siêu sâu đã đem lại cho ông nguồn thu nhập ổn định. Sau đây là những chú ý của ông Dân khi nuôi sâu gạo. Môi trường nuôi Nhiệt độ thích hợp cho giống sâu này sinh trưởng phát triển là từ 21-27 độ C. Sâu gạo chịu lanh rất kém. Ở nhiệt độ dưới 17 độ C, chúng sẽ chết một cách mau chóng. Nếu nhiệt độ hạ thấp hơn mức 22 độ C, trứng sẽ không nở được. Vì vậy, vào mùa đông, cần giữ ấm cho sâu. Theo ông Dân, với đặc điểm về thích ứng với nhiệt độ như vậy của sâu gạo, miền Nam có thể nuôi loại sâu này được quanh năm, còn miền Bắc, chỉ nuôi được trong mùa thu và mùa hè. Một điểm cần chú ý nữa trong quá trình nuôi dưỡng sâu gạo là bà con không được để chúng tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp. Bởi, tiếp xúc trực tiếp chúng có thể bị mất nước và chết. Do vậy, vị trí đặt nuôi sâu phải là nơi thoáng, râm mát.  Thùng nuôi Sâu gạo có thể nuôi được trong thùng nhựa, chậu nhựa, bể kính hay thùng xốp. Tuy vậy, để tiết kiệm chi phí bà con nên sử dụng thùng hay chậu nhựa để nuôi. Thể tích thùng nuôi 40 lít nước có thể chứa được khoảng 1000 con sâu. Ông Dân sử dụng chậu nhựa để nuôi  sâu gạo. Ông Dân cho biết:“Chậu đường kính này là 60cm, chiều cao 20cm. Cái chậu này mình nuôi được khi sâu trưởng thành là 2kg sâu. Khi mà mình cho sâu sinh sản ra,  ở mỗi cái chậu này thì mình để 300 con sâu mẹ . Chúng đẻ trong vòng 1 tuần thì mình thay sang chậu khác, lượng như vậy thì khi nó nở trứng lên là được.”  Chú ý, với thùng hay chậu nuôi sâu, không nên đặt trực tiếp xuống đất. Bà con có thể đặt lên kệ kê cách mặt đất 30cm trở lên. Với khoảng cách này độ ẩm, độ thông thoáng được đảm bảo. Không những thế, các đối tượng khác cũng không tấn công, xâm hại sâu được.                                                                                                      Các chậu nuôi sâu gạo của ông Dân              Trước khi cho sâu vào nuôi trong chậu, bà con cần phải rải một lớp cám màu vàng, hoặc 1 lớp trấu xuống đáy. Độ dày là từ 3 – 10cm. Lớp nền này vừa có tác dụng giúp sâu lẩn trốn lại tránh được ánh sáng. Bà con cần đảm bảo độ ẩm thường xuyên cho sâu. Bởi, chúng có thể tấn công lẫn nhau để đáp ứng nhu cầu nước của bản thân. Do vậy, hàng ngày bà con có thể phun sương, giữ ẩm đều trên bề mặt lớp trấu. Ông Dân chú ý: “Tưới là tưới phun sương chứ không phải đổ nước xuống. Mình phun giống với sương như thế này thôi, chứ không tưới ướt sũng thì là nhiều nước quá là sâu nó chết. Tưới đều trên mặt là chỗ nào cũng có nước ướt đều.”                                                                                    Ông Dân tưới phun sương trên bề mặt lớp trấu Thông thường, nếu lớp trấu vẫn giữ được độ tơi xốp thì từ lúc bắt đầu nuôi đến lúc xuất bán sâu thì mới phải thay lớp trấu khác. Thức ăn và cách cho ăn Thức ăn của sâu gạo rất dễ tìm, chủ yếu là cám lúa gạo, hoặc cám công nghiệp. Ngoài ra, bà con còn có thể tận dụng vỏ dứa, dưa hấu đã chín, bã mía, mì vụn, ruột cá, đầu cá rửa sạch, cho vào nồi nấu chín làm thức ăn. Thông thường, bà con có thể sử dụng cám cho gà con để làm thức ăn chính cho sâu.  Trong thực tế có nhiều cách cho sâu gạo ăn. Nếu sử dụng chính cám làm lớp lót thì khi nào thấy sâu ăn hết, bà con lọc chất thải đi và lại tiếp tục rải cám cho chúng.                                                                                     Chú ý tưới phun sương trước, sau đó mới rải cám cho sâu ăn Thời gian thay có thể là 1 tuần 1 lần hoặc tới 2 tháng 1 lần. Điều này tùy thuộc vào độ lớn và khả năng tiêu thụ cám của sâu. Nếu sử dụng trấu rải xuống đáy thùng, hàng ngày bà con phải cho sâu ăn. Nói về số lượng thức ăn cho sâu ăn, ông Dân cho biết: “Thùng 2kg thì mỗi ngày mình cho ăn 2 lạng cám, đó là khi sâu gần đến ngày xuất bán rồi. Còn khi khi mà chúng bé thì mình chỉ cho ăn ít hơn, tùy thuộc vào sức ăn của sâu.” Về thời gian cho ăn, bà con có thể cho chúng ăn buổi sáng hoặc buổi chiều. Nhưng ông Dân chú ý là bà con nên cho sâu ăn sau khi tưới phun sương giữ độ ẩm cho lớp trấu lót, để tránh cám bị nhiễm nước, không tốt cho sâu khi tiêu hóa. Bên cạnh thức ăn tinh, trong quá trình nuôi dưỡng, bà con cũng cần bổ sung thêm thức ăn thô xanh cho sâu. Nguồn thức ăn này sẽ đáp ứng tốt hơn nguồn nước cũng như nguồn vitamin cho chúng. Cần chú ý là thức ăn phải đảm bảo tươi mới và sạch sẽ. Về cách cho ăn, ông Dân cho biết: “Cách cho ăn là ta để rải đều lên mặt cái chậu ấy, xong rồi thế là nó tự nó bò lên nó ăn thôi. Rau này mình cho ăn độ nửa lạng rau, 50 gam.”                                                                                       Cho sâu ăn cả thức ăn tinh và thức ăn thô xanh Ngoài ra, nếu muốn thêm chất bổ dưỡng cho các đối tượng tiêu thụ sâu như cá rồng hay những loài chim quý, bà con có thể cho vào khẩu phần ăn của sâu các loại thức ăn khô đã có sẵn vitamin. Khi chúng đã ăn no các thức ăn bổ dưỡng(sau 24 tiếng) thì nhặt cho cá hay chim ăn. Vy Hồng Nhung Ảnh: Duy Long

Sâu gạo là loại thức ăn bổ dưỡng và khoái khẩu của nhiều loại chim ăn sâu cũng như một số loài cá cảnh (đặc biệt là cá rồng).

Hiện nay, một số người chơi chim, cá cảnh tự nhân giống và nuôi sâu gạo làm thức ăn cho vật cưng của mình. Dưới đây là những kinh nghiệm nuôi sâu gạo của anh Phan Lê Minh Khoa, một người có nghề trong việc nhân giống, nuôi dưỡng loài “siêu sâu” này.

Sâu gạo tên tiếng Anh là Superworm, tên khoa học là Zoophobas mario, khi trưởng thành, chúng dài khoảng 6-8cm. Chúng rất dễ nuôi, và sống rất lâu, nếu môi trường sống không chật chội được cho ăn uống đầy đủ, đúng cách, chúng sẽ sống đến 6-7 tháng. Yếu tố sống lâu, và không cần sự bảo quản kỹ làm cho giống sâu Superworm trở thành món thức ăn rất được ưa chuộng cho các nghệ nhân chơi các loài chim cảnh ăn sâu, và dĩ nhiên là các bạn chơi cá rồng.

Phương thức nuôi dưỡng sâu Superworm

Sâu Superworm có thể nuôi được trong một thùng nhựa hay bể kiếng với thể tích khoảng 40 lít nước. Trước khi cho sâu vào, cần phải rải một lớp cám màu vàng, loại được dùng để làm thức ăn cho gà con, dày khoảng 3cm. Trong một thùng với thể tích nêu trên có thể chứa được khoảng 1000 con sâu Superworm. Thức ăn chủ yếu của chúng là từ lớp cám thức ăn của gà con. Ngoài ra, táo, khoai tây, cà rốt cắt từng lát mỏng, và rau xà lách là nguồn thức ăn cung cấp nước cho giống sâu này. Khoảng 2-3 tháng, bạn nên thay lớp cám trong thùng, vì bọn sâu này sẽ ăn hết lớp cám cũ. Một điều nên ghi nhớ là các nguồn thức ăn cung cấp nước cho sâu, nên được thay mỗi 3-4 ngày/lần, vì nếu thiếu chúng, sâu sẽ tự ăn thịt lẫn nhau để thay thế cho nguồn nước.

Nếu bạn muốn thêm chất bổ dưỡng cho cá rồng hay các chú chim quý của mình, thì có thể cho sâu Superworm ăn thêm các loại thức ăn khô đã có sẵn vitamin. Khi chúng đã ăn no (sau 24 tiếng) các thức ăn bổ dưỡng kia thì thảy cho cá hay chim ăn. Nuôi sâu chỉ có thế, rất đơn giản và sạch sẽ nhẹ nhàng, nhưng kết quả thì tuyệt vời. 

Một điều xin lưu ý là sâu Superworm chịu lanh rất dở, ở nhiệt độ dưới 17 độ C, bọn chúng sẽ chết một cách mau lẹ. Nhiệt độ thích hợp cho giống sâu là là từ 21-27 độ C.

Phương cách gây giống sâu Superworm

Nếu bạn muốn nuôi để lấy giống, thì mọi chuyện lại khác, nó đòi hỏi bạn phải kiên nhẫn, và nắm bắt vài bí quyết để kích thích giống sâu này từ sâu phát triển thành nhộng, từ nhộng thành con bọ, bọ giao cấu và đẻ trứng, nở thành sâu con.

Nếu bạn nào có ý định gây giống xin đọc kỹ phần này, bí quyết rất đơn giản.

Nếu bạn chỉ nuôi mà không kích thích giống sâu này, thì bọn chúng sẽ chẳng bao giờ thành con nhộng cả, vì chúng sẽ chỉ biết... ăn, và sau 6-7 tháng thì lăn ra mà chết.

Muốn kích thích chúng thành con nhộng, bạn nên có các hộp có từng ngăn nhỏ để bỏ riêng từng con sâu Superworm vào, và đậy nắp lại, để trong bóng tối trong khoảng vài ngày đến 2 tuần. Trong trường hợp của tôi, tôi dùng các hộp đựng film chụp ảnh loại 25mm (35mm film canister). Nắp đậy nên khoét lỗ nhỏ để có dưỡng khí oxygen cho sâu thở.


Giống sâu này khi bị cho vào trong môi trường cuộn tròn, chật cứng cộng thêm bóng tối như vừa miêu tả trên, chúng sẽ bị "stress" trầm trọng, và sẽ biến hóa để trở thành con nhộng trong khoảng vài ngày đến 2 tuần. Khi bắt đầu, bạn nên chọn 50-100 con sâu Superworm để biết chắc trong 50-100 con này, bạn sẽ có đủ sâu đực và sâu cái. Trong khoảng vài ngày đến 2 tuần, sâu vì bị bắt ép phải cuộn tròn trong tình trạng khó nhúch nhích, chúng sẽ trở thành con nhộng. Con nhộng trong thời gian 2-3 tuần sẽ không ăn uống chi cả, mà sẽ từ từ biến dạng thành con bọ.

Sau khi biến dạng thành con bọ, khoảng 24-48 tiếng sau nữa, chúng sẽ cứng cáp, lúc này bạn có thể lấy chúng ra và bỏ vào thùng để mang ra ánh sáng (không bao giờ để ánh nắng rọi trực tiếp vào chúng, vì chúng sẽ chết trong khoảng nửa tiếng dưới ánh sáng chiếu trực tiếp!!!), nơi chúng sẽ giao hợp và sinh sản.

Bên trong thùng, như đã miêu tả ở trên là một lớp cám cho gà con ăn khoảng 3 cm. Thùng này chỉ nên là thùng để nuôi dưỡng các con bọ, không nên để chung các con bọ đen với đám sâu Superworm. Trong khoảng 2 tuần đầu, con bọ sẽ không làm chi cả, mà chỉ hút nước từ các miếng táo được lát mỏng. Đây là một bí quyết thứ hai, vì con bọ sẽ không làm chi cả cho đến khi chúng uống đầy đủ nước, vì thế trong thời gian 2 tuần này, bạn nên thay táo hay khoai tây 2- 3 ngày một lần. Sau khoảng 2 tuần, chúng sẽ bắt đầu tụ tập trên các vỉ đựng trứng gà đã được đặt sẵn cho chúng. Trên các vỉ trứng này, hay phía bên dưới, đám bọ đen sẽ giao hợp và đẻ trứng. Phần lớn chúng làm chuyện truyền giống về đêm. Trứng của chúng nhỏ li ti, khó thấy được, nhưng bạn hãy vững tin là trứng sâu nằm trên các vỉ trứng. Trứng sẽ nở ở nhiệt độ từ 22-27 độ C. Trong thời gian này, không nên đụng chạm, di chuyển bất kỳ vật gì trong thùng, cứ để cho “các em” nó được tư nhiên mà làm “chuyện ấy”, bạn mà tay máy tay chân, thì hỏng hết mọi chuyện đấy. Không nên để nhiệt độ hạ thấp hơn mức 22 độ C, vì nếu trường hợp đó xảy ra, trứng sẽ khó lòng mà nở được. Mỗi một con bọ cái có thể đẻ được 500-800 trứng. Các con bọ đen, sẽ chết đi trong khoảng thời gian 4-6 tuần tính từ lúc chúng biến từ nhộng thành bọ. Nhưng lúc này bạn đã có cả hàng vạn con sâu Superworm, hay nhiều hơn thế nữa cho cá rồng hay chim ăn, nên các con bọ này có chết đi, thì chúng ta lại gầy bầy mới.

Phương cách gây giống sâu Superworm

Nếu bạn muốn nuôi để lấy giống, thì mọi chuyện lại khác, nó đòi hỏi bạn phải kiên nhẫn, và nắm bắt vài bí quyết để kích thích giống sâu này từ sâu phát triển thành nhộng, từ nhộng thành con bọ, bọ giao cấu và đẻ trứng, nở thành sâu con.

Nếu bạn nào có ý định gây giống xin đọc kỹ phần này, bí quyết rất đơn giản.

Nếu bạn chỉ nuôi mà không kích thích giống sâu này, thì bọn chúng sẽ chẳng bao giờ thành con nhộng cả, vì chúng sẽ chỉ biết... ăn, và sau 6-7 tháng thì lăn ra mà chết.

Muốn kích thích chúng thành con nhộng, bạn nên có các hộp có từng ngăn nhỏ để bỏ riêng từng con sâu Superworm vào, và đậy nắp lại, để trong bóng tối trong khoảng vài ngày đến 2 tuần. Trong trường hợp của tôi, tôi dùng các hộp đựng film chụp ảnh loại 25mm (35mm film canister). Nắp đậy nên khoét lỗ nhỏ để có dưỡng khí oxygen cho sâu thở.


Giống sâu này khi bị cho vào trong môi trường cuộn tròn, chật cứng cộng thêm bóng tối như vừa miêu tả trên, chúng sẽ bị "stress" trầm trọng, và sẽ biến hóa để trở thành con nhộng trong khoảng vài ngày đến 2 tuần. Khi bắt đầu, bạn nên chọn 50-100 con sâu Superworm để biết chắc trong 50-100 con này, bạn sẽ có đủ sâu đực và sâu cái. Trong khoảng vài ngày đến 2 tuần, sâu vì bị bắt ép phải cuộn tròn trong tình trạng khó nhúch nhích, chúng sẽ trở thành con nhộng. Con nhộng trong thời gian 2-3 tuần sẽ không ăn uống chi cả, mà sẽ từ từ biến dạng thành con bọ.

Sau khi biến dạng thành con bọ, khoảng 24-48 tiếng sau nữa, chúng sẽ cứng cáp, lúc này bạn có thể lấy chúng ra và bỏ vào thùng để mang ra ánh sáng (không bao giờ để ánh nắng rọi trực tiếp vào chúng, vì chúng sẽ chết trong khoảng nửa tiếng dưới ánh sáng chiếu trực tiếp!!!), nơi chúng sẽ giao hợp và sinh sản.

Bên trong thùng, như đã miêu tả ở trên là một lớp cám cho gà con ăn khoảng 3 cm. Thùng này chỉ nên là thùng để nuôi dưỡng các con bọ, không nên để chung các con bọ đen với đám sâu Superworm. Trong khoảng 2 tuần đầu, con bọ sẽ không làm chi cả, mà chỉ hút nước từ các miếng táo được lát mỏng. Đây là một bí quyết thứ hai, vì con bọ sẽ không làm chi cả cho đến khi chúng uống đầy đủ nước, vì thế trong thời gian 2 tuần này, bạn nên thay táo hay khoai tây 2- 3 ngày một lần. Sau khoảng 2 tuần, chúng sẽ bắt đầu tụ tập trên các vỉ đựng trứng gà đã được đặt sẵn cho chúng. Trên các vỉ trứng này, hay phía bên dưới, đám bọ đen sẽ giao hợp và đẻ trứng. Phần lớn chúng làm chuyện truyền giống về đêm. Trứng của chúng nhỏ li ti, khó thấy được, nhưng bạn hãy vững tin là trứng sâu nằm trên các vỉ trứng. Trứng sẽ nở ở nhiệt độ từ 22-27 độ C. Trong thời gian này, không nên đụng chạm, di chuyển bất kỳ vật gì trong thùng, cứ để cho “các em” nó được tư nhiên mà làm “chuyện ấy”, bạn mà tay máy tay chân, thì hỏng hết mọi chuyện đấy. Không nên để nhiệt độ hạ thấp hơn mức 22 độ C, vì nếu trường hợp đó xảy ra, trứng sẽ khó lòng mà nở được. Mỗi một con bọ cái có thể đẻ được 500-800 trứng. Các con bọ đen, sẽ chết đi trong khoảng thời gian 4-6 tuần tính từ lúc chúng biến từ nhộng thành bọ. Nhưng lúc này bạn đã có cả hàng vạn con sâu Superworm, hay nhiều hơn thế nữa cho cá rồng hay chim ăn, nên các con bọ này có chết đi, thì chúng ta lại gầy bầy mới.


Có lẽ người viêt bài này bị nhầm lẫn giữa sâu superworm với sâu mealworm (sâu gạo).
Superworm dài 4-6 cm, to bằng đầu đũa ăn.
Mealworm (sâu gạo) là sâu do con Bọ quy đẻ ra, dài chỉ khoảng 1 cm, to bằng tăm xỉa răng.

                                                                                                          

                                                                                                                         SƯU TẦM.